Gạch bông trong bối cảnh phát triển vật liệu xây dựng không nung ở Việt Nam

Tóm tắt

Việt Nam đang đẩy mạnh chiến lược phát triển vật liệu xây dựng không nung nhằm giảm thiểu phát thải khí nhà kính và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Trong bối cảnh đó, gạch bông xi măng thủ công – một loại vật liệu trang trí được sản xuất từ xi măng và bột đá mà không qua nung – đang thể hiện nhiều tiềm năng về hiệu quả môi trường và giá trị thẩm mỹ – văn hóa. Mặc dù các dòng vật liệu xây dựng không nung công nghiệp như gạch xi măng cốt liệu, bê tông khí chưng áp hay tấm panel nhẹ đã được nghiên cứu sâu, song chưa có công trình nào phân tích có hệ thống vai trò của gạch bông trong cấu trúc hệ vật liệu xanh của Việt Nam, đặc biệt về mối quan hệ giữa các chỉ tiêu kỹ thuật – năng lượng – văn hóa với bộ tiêu chí công trình xanh (LEED, LOTUS).

Bằng phương pháp phân tích chính sách, tổng hợp tài liệu và khảo sát thực tiễn tại các cơ sở sản xuất gạch bông, nghiên cứu này làm rõ giá trị kỹ thuật, môi trường và di sản của gạch bông trong bối cảnh chuyển đổi xanh. Kết quả cho thấy gạch bông – do không nung – giúp giảm 40–60% phát thải CO₂, tiết kiệm 60–70% năng lượng, có cường độ nén đạt 20–25 MPa và khả năng tái sử dụng cao. Từ đó, nghiên cứu đề xuất khung phát triển “Gạch bông xanh” nhằm kết hợp công nghệ hiện đại với giá trị thủ công truyền thống, góp phần nâng cao vị thế của vật liệu di sản trong hệ sinh thái vật liệu xây dựng không nung Việt Nam.